آییــــــــن پـــایــــانــــــی نـــــخســــــتیـــــــن همـــــــایش بیــــــن‌الــــــمللی مـــــــــوزه و باســــــــتان‌شناســـــــی
به‌گزارش روابط‌عمومی دانشگاه هنر شیراز، نخستین همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی با تقدیر از پژوهشگران به ایستگاه پایانی خود رسید.
لزوم توجه به دیپلماسی نوین فرهنگی؛ ابزاری برای قدرت نرم و ازبین‌بردن ایران‌هراسی
رئیس دانشگاه هنر شیراز، در آیین پایانی نخستین دور از همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی با بیان این مقدمه که این همایش با هدف ایجاد تعامل و گفت‌‌وگو میان پژوهشگران دانشگاهی و متخصصان در موزه‌ها برنامه‌ریزی شده است، اظهار کرد: این همایش، نه یک رویداد علمی صرف، بلکه آغازی برای شبکۀ اقدامات مشترک بین دانشگاه‌ها، نهادها و سیاست‌گذاران و موزه‌هاست.
دکتر ستار خالدیان گفت: دانشگاه هنر شیراز، در راستای عملیاتی‌کردن رسالت خود در حوزه‌های آموزش، پژوهش، کارآفرینی و ارتباط با جامعه تلاش داشته است، از همین‌رو در زمینۀ واکاوی علمی به مشکلات و چالش‌های کشور به‌طور اعم و استان فارس، بهصورت اخص گام برمی‌‌دارد و همواره در قالب‌های مختلف اعم از سمینارها، همایش‌ها و کارگاه‌های مختلف با بهره‌گیری از توان تخصصی اعضای هیئت‌علمی، یاوران علمی و دانشجویان، هم‌افزا با دیگر دستگاه‌ها و نهادها سعی داشته است به بررسی و ارزیابی مسائل مختلف بپردازد.
وی گفت: در همایش بین‌المللی دو روزه، دو حوزۀ بسیار تأثیرگذار یعنی باستان‌شناسی و موزه مورد تأکید بوده است که هردو می‌تواند سبب تقویت هویت ملی و بشری بشوند.
رئیس دانشگاه هنر اظهار کرد: باستان‌شناسی از آن جهت که علم بازشناسی رفتار فرهنگی بشر است؛ از گذشتۀ دور تا امروز براساس شواهد مادی و همچنین تلاشی است برای فهم زندگی، اندیشه، هنر و تمدن نیاکانمان؛ زیراکه باستان‌شناسی علم خواندن زبان خاموش داده‌ها و شواهد مادی و فرهنگی است و هر سفال شکسته یا هر بنای تاریخی، صفحه‌ای از کتابی است که روایت‌گر تلاش انسان برای زیستن، اندیشیدن و ساختن است.
وی ادامه داد: موزه‌ها نیز خانه‌های امن برای حافظۀ جمعی هستند و به‌عنوان آیینه‌ای از تمدن کهن و حال و یادآوری برای نسل حاضر و آینده هستند. ازهمین‌رو باید بر نقش موزه‌ها به‌عنوان فضای تعامل یادگیری تأکید داشت، آنچنان که موزه‌های امروز دیگر گالری‌های ساکت و بی‌روح نیستند و می‌توان آن‌ها را کارگاه‌های زندۀ آموزش شهروندان دانست.
دکتر خالدیان در همایش موزه و باستان‌شناسی گفت: موزه‌ها با برنامه‌های تعاملی، ابزارهای دیجیتال، بازسازی‌های سه‌بعدی و... درک و فهم تاریخ و فرهنگ و تمدن گذشته را راحت‌تر می‌کنند و این اماکن می‌توانند هم حافظۀ جمعی یک ملت را تقویت کنند، هم آزمایشگاهی برای پژوهش باشند و هم می‌توانند به‌عنوان قطب گردشگری فرهنگی برای توسعه فعالیت کنند.
این مقام مسؤول با اظهار اینکه تمدن ایران جزء کهن‌ترین ها در عالم است، گفت: از این نظر شناخت، مطالعه و پژوهش آن و همچنین نمایش و ترویج آن رسالتی است که می‌تواند بر دوش دو رشتۀ باستان‌شناسی و موزه باشد. دکتر خالدیان اظهار کرد: در شرایطی که بسیاری از کشورها دارای پیشینۀ بسیارضعیف و غیرقابل توجه هستند، جای دارد که ایران سربلند و همیشه سرافراز بیش‌ازپیش به جهانیان شناسانده شده و اتفاقا در قالب دیپلماسی نوین فرهنگی ابزاری باشد برای قدرت نرم و ازبین‌بردن ایران‌هراسی.
رئیس دانشگاه هنر خطاب گفت: در اینجا جای دارد از تمامی دستگاه‌ها و نهادها تقاضا کنیم تا بهصورت هم‌افزا و تنگاتنگ هم در زمینۀ حفاظت و ترویج میراث فرهنگی گام برداریم و دانشگاه هنر شیراز این امکان را دارد که با تمام توان ممکن مادی و معنوی در این زمینه گام بردارد.
وی افزود: در این میان می‌توانیم با مجموعۀ وزارت میراث فرهنگی کشور به‌ویژه اداره‌کل استان فارس همکاری و مراودات علمی و پژوهشی داشته باشیم و در کنار و همراه آن‌ها برای تعالی ایران عزیز قدم برداریم.
دکتر خالدیان با اشاره به اینکه یکی از نکاتی که در سفر مقام معظم رهبری (دامت برکاته) موردتأکید ایشان قرار گرفت، بحث توجه و توسعه گردشگری برای استان فارس بود، اظهار کرد: استاندار محترم فارس نیز بر این موضوع تأکید و توجه دارند، ازهمین‌رو دانشگاه هنر، این همایش و مجموعه فعالیت‌های دیگری در این راستا را در دست اجرا دارد و از استاندار محترم و توانمد فارس خواهشمند است ما را در این زمینه یاری کنند.
همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی پلی میان مباحث نظری و عملی
دبیر علمی نخستین همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی نیز در حاشیۀ آیین پایانی این رویداد خبر داد: در این همایش که با هدف تقویت ارتباط میان متخصصان حوزه موزه‌داری و باستان‌شناسی، انتقال دانش و تجربه‌های نوین جهانی، و توسعه گفت‌وگوی بین‌المللی در حوزه میراث فرهنگی برگزار شده است، بیش‌از ۶۰ مقاله دریافت شده که از این تعداد، ۲۹ مقاله پذیرفته و ۲۰ مقاله در مدت دو روز بهصورت سخنرانی توسط پژوهشگران و صاحب‌نظران داخلی و خارجی ارائه شد.
دکتر مریم دشتی‌زاده افزود: در این همایش سعی داشتیم به تحلیل و بررسی چالش‌های عمده در این حوزه‌ها پرداخته و در عین حال زمینه‌ای برای همکاری‌های بین‌المللی فراهم آوریم. هدف فرهنگی و اجتماعی کنفرانس نیز آگاهی‌بخشی به عموم مردم و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی و همچنین معرفی جایگاه کلیدی پژوهشگران و متخصصان هر دو حوزۀ در حفظ و ترویج فرهنگ و تاریخ جوامع مختلف بود. عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر گفت: این همایش پس‌از یک‌سال برنامه‌ریزی به‌دلیل برخی تحولات و رویدادها در سطح داخلی کشور به تعویق افتاد، اما در همین مدت، ضرورت برگزاری یک نشست تخصصی برای بررسی تحولات و چالش‌های میان دو حوزه، بیش‌از پیش ضروری به نظر رسید. اضافه‌شدن محورهایی همچون دین و موزه، تحقیقات منشاء، مطالعات میدانی در سایت تاریخی دشت شیراز، بررسی مجموعه‌های خصوصی در شهر شیراز در دستور کار کنفرانس قرار گرفت که ناشی از تحلیل‌های گسترده پژوهشگران ملی و بین‌المللی بود.
دکتر دشتی‌زاده تأکید کر: این همایش با دو محوریت موزه و باستان‌شناسی برای نخستین‌بار با این وسعت و در سطح بین‌المللی در استان فارس برگزار می‌شود و فرصتی ارزشمند برای معرفی ظرفیت‌های علمی، فرهنگی و تاریخی کشورمان به جامعه جهانی است و شاید بتوان گفت این همایش، پلی میان مباحث نظری و عملی در حوزه‌های موزه‌داری و باستان‌شناسی ایجاد کرد.
وی افزود: یکی از ویژگی‌های خاص این رویداد، حضور مجموعه‌داران خصوصی بود که در کنفرانس‌های مشابه پیشین کمتر به روایت آن‌ها توجه شده بود. حضور و مشارکت مجموعه‌دارهای خصوصی بهصورت پویا در این رویداد علمی و برگزاری کارگاه‌های تخصصی آموزشی (مانند کارگاه مرمت کاغذ) توسط متخصصان صاحب تجربه در موزه‌ها، امکان تبادل تجربیات بین مجموعه‌های خصوصی و پژوهشگران را بیش‌از پیش فراهم کرد. علاوه‌براین، برگزاری کارگاه‌های تخصصی در زمینه‌هایی چون دیجیتالی‌سازی اشیاء موزه‌ای به‌همت استادان و گروه آزمایشگاه تک‌لب دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز و معرفی فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در موزه‌ها از نقاط قوت و هم‌افزایی میان دانشگاه‌های همکار در برگزاری همایش به شمار می‌آید.
دبیرعلمی همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی به چالش‌های پیش روی این همایش نیز پرداخت و گفت: محدودیت‌های بودجه‌ای و برخی دغدغه‌های سیاسی بر حضور مهمانان خارجی و بین‌المللی در این مدت تأثیر گذاشت. با این‌حال، به لطف فضای مجازی و همراهی همکاران بین‌المللی که پیش‌از این سابقۀ کار پژوهشی مشترک با اساتید دانشگاه هنر شیراز را داشتند، توانستیم این مشکلات را به‌خوبی مدیریت کنیم.
دکتر دشتی‌زاده اظهارکرد: به نظر من دستاورد اصلی این کنفرانس فراهم‌آوردن بستری برای تبادل دانش و تجربیات بین پژوهشگران مختلف و بود. این کنفرانس امکان آشنایی و تعامل چهره‌های برجسته علمی با پژوهشگران جوان را فراهم آورد و به‌خوبی شاهد ارتقاء کیفیت مباحث بودیم. علاوه‌براین، آشنایی با گزارشات اخیر کاوش‌ها و مطالعات میدانی باستان‌شناسی در شیراز و دستاوردهای جدید همکاران دانشگاه هنر شیراز بسیار ارزشمند و بدیع بود. وی اعلام کرد: به دنبال گسترش همکاری‌های بین‌المللی و برگزاری دوره‌های مشابه در سال‌های آینده هستیم. در آینده قصد داریم تمرکز بیشتری روی پژوهش‌های مشترک ایران و عراق در زمینۀ میراث فرهنگی مشترک این دو کشور داشته باشیم. به‌علاوه، قصد داریم در همایش‌های آینده به موضوعات خاص و تخصصی‌تر، که تا به امروز کمتر به آن‌ها پرداخته شده، توجه کنیم.
گفتنی است، نخستین همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی که از هفتم اردیبهشت آغاز شد، با برگزاری چندنشست تخصصی و ارائه‌ی ۳۰ مقاله تا شامگاه ۹ اردیبهشت‌ماه ادامه یافت. در این همایش، پژوهشگرانی از کشور‌های آمریکا، روسیه، آلمان، چین، هلند و ایتالیا در ارتباط تصویری جدیدترین دستاوردهای علمی را به اشتراک گذاشتند و آخرین نتایج کاوش‌ها و مطالعات میدانی باستان‌شناسی در شیراز ارائه شد.
لزوم توجه به دیپلماسی نوین فرهنگی؛ ابزاری برای قدرت نرم و ازبین‌بردن ایران‌هراسی
رئیس دانشگاه هنر شیراز، در آیین پایانی نخستین دور از همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی با بیان این مقدمه که این همایش با هدف ایجاد تعامل و گفت‌‌وگو میان پژوهشگران دانشگاهی و متخصصان در موزه‌ها برنامه‌ریزی شده است، اظهار کرد: این همایش، نه یک رویداد علمی صرف، بلکه آغازی برای شبکۀ اقدامات مشترک بین دانشگاه‌ها، نهادها و سیاست‌گذاران و موزه‌هاست.
دکتر ستار خالدیان گفت: دانشگاه هنر شیراز، در راستای عملیاتی‌کردن رسالت خود در حوزه‌های آموزش، پژوهش، کارآفرینی و ارتباط با جامعه تلاش داشته است، از همین‌رو در زمینۀ واکاوی علمی به مشکلات و چالش‌های کشور به‌طور اعم و استان فارس، بهصورت اخص گام برمی‌‌دارد و همواره در قالب‌های مختلف اعم از سمینارها، همایش‌ها و کارگاه‌های مختلف با بهره‌گیری از توان تخصصی اعضای هیئت‌علمی، یاوران علمی و دانشجویان، هم‌افزا با دیگر دستگاه‌ها و نهادها سعی داشته است به بررسی و ارزیابی مسائل مختلف بپردازد.
وی گفت: در همایش بین‌المللی دو روزه، دو حوزۀ بسیار تأثیرگذار یعنی باستان‌شناسی و موزه مورد تأکید بوده است که هردو می‌تواند سبب تقویت هویت ملی و بشری بشوند.
رئیس دانشگاه هنر اظهار کرد: باستان‌شناسی از آن جهت که علم بازشناسی رفتار فرهنگی بشر است؛ از گذشتۀ دور تا امروز براساس شواهد مادی و همچنین تلاشی است برای فهم زندگی، اندیشه، هنر و تمدن نیاکانمان؛ زیراکه باستان‌شناسی علم خواندن زبان خاموش داده‌ها و شواهد مادی و فرهنگی است و هر سفال شکسته یا هر بنای تاریخی، صفحه‌ای از کتابی است که روایت‌گر تلاش انسان برای زیستن، اندیشیدن و ساختن است.
وی ادامه داد: موزه‌ها نیز خانه‌های امن برای حافظۀ جمعی هستند و به‌عنوان آیینه‌ای از تمدن کهن و حال و یادآوری برای نسل حاضر و آینده هستند. ازهمین‌رو باید بر نقش موزه‌ها به‌عنوان فضای تعامل یادگیری تأکید داشت، آنچنان که موزه‌های امروز دیگر گالری‌های ساکت و بی‌روح نیستند و می‌توان آن‌ها را کارگاه‌های زندۀ آموزش شهروندان دانست.
دکتر خالدیان در همایش موزه و باستان‌شناسی گفت: موزه‌ها با برنامه‌های تعاملی، ابزارهای دیجیتال، بازسازی‌های سه‌بعدی و... درک و فهم تاریخ و فرهنگ و تمدن گذشته را راحت‌تر می‌کنند و این اماکن می‌توانند هم حافظۀ جمعی یک ملت را تقویت کنند، هم آزمایشگاهی برای پژوهش باشند و هم می‌توانند به‌عنوان قطب گردشگری فرهنگی برای توسعه فعالیت کنند.
این مقام مسؤول با اظهار اینکه تمدن ایران جزء کهن‌ترین ها در عالم است، گفت: از این نظر شناخت، مطالعه و پژوهش آن و همچنین نمایش و ترویج آن رسالتی است که می‌تواند بر دوش دو رشتۀ باستان‌شناسی و موزه باشد. دکتر خالدیان اظهار کرد: در شرایطی که بسیاری از کشورها دارای پیشینۀ بسیارضعیف و غیرقابل توجه هستند، جای دارد که ایران سربلند و همیشه سرافراز بیش‌ازپیش به جهانیان شناسانده شده و اتفاقا در قالب دیپلماسی نوین فرهنگی ابزاری باشد برای قدرت نرم و ازبین‌بردن ایران‌هراسی.
رئیس دانشگاه هنر خطاب گفت: در اینجا جای دارد از تمامی دستگاه‌ها و نهادها تقاضا کنیم تا بهصورت هم‌افزا و تنگاتنگ هم در زمینۀ حفاظت و ترویج میراث فرهنگی گام برداریم و دانشگاه هنر شیراز این امکان را دارد که با تمام توان ممکن مادی و معنوی در این زمینه گام بردارد.
وی افزود: در این میان می‌توانیم با مجموعۀ وزارت میراث فرهنگی کشور به‌ویژه اداره‌کل استان فارس همکاری و مراودات علمی و پژوهشی داشته باشیم و در کنار و همراه آن‌ها برای تعالی ایران عزیز قدم برداریم.
دکتر خالدیان با اشاره به اینکه یکی از نکاتی که در سفر مقام معظم رهبری (دامت برکاته) موردتأکید ایشان قرار گرفت، بحث توجه و توسعه گردشگری برای استان فارس بود، اظهار کرد: استاندار محترم فارس نیز بر این موضوع تأکید و توجه دارند، ازهمین‌رو دانشگاه هنر، این همایش و مجموعه فعالیت‌های دیگری در این راستا را در دست اجرا دارد و از استاندار محترم و توانمد فارس خواهشمند است ما را در این زمینه یاری کنند.
همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی پلی میان مباحث نظری و عملی
دبیر علمی نخستین همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی نیز در حاشیۀ آیین پایانی این رویداد خبر داد: در این همایش که با هدف تقویت ارتباط میان متخصصان حوزه موزه‌داری و باستان‌شناسی، انتقال دانش و تجربه‌های نوین جهانی، و توسعه گفت‌وگوی بین‌المللی در حوزه میراث فرهنگی برگزار شده است، بیش‌از ۶۰ مقاله دریافت شده که از این تعداد، ۲۹ مقاله پذیرفته و ۲۰ مقاله در مدت دو روز بهصورت سخنرانی توسط پژوهشگران و صاحب‌نظران داخلی و خارجی ارائه شد.
دکتر مریم دشتی‌زاده افزود: در این همایش سعی داشتیم به تحلیل و بررسی چالش‌های عمده در این حوزه‌ها پرداخته و در عین حال زمینه‌ای برای همکاری‌های بین‌المللی فراهم آوریم. هدف فرهنگی و اجتماعی کنفرانس نیز آگاهی‌بخشی به عموم مردم و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی و همچنین معرفی جایگاه کلیدی پژوهشگران و متخصصان هر دو حوزۀ در حفظ و ترویج فرهنگ و تاریخ جوامع مختلف بود. عضو هیئت‌علمی دانشگاه هنر گفت: این همایش پس‌از یک‌سال برنامه‌ریزی به‌دلیل برخی تحولات و رویدادها در سطح داخلی کشور به تعویق افتاد، اما در همین مدت، ضرورت برگزاری یک نشست تخصصی برای بررسی تحولات و چالش‌های میان دو حوزه، بیش‌از پیش ضروری به نظر رسید. اضافه‌شدن محورهایی همچون دین و موزه، تحقیقات منشاء، مطالعات میدانی در سایت تاریخی دشت شیراز، بررسی مجموعه‌های خصوصی در شهر شیراز در دستور کار کنفرانس قرار گرفت که ناشی از تحلیل‌های گسترده پژوهشگران ملی و بین‌المللی بود.
دکتر دشتی‌زاده تأکید کر: این همایش با دو محوریت موزه و باستان‌شناسی برای نخستین‌بار با این وسعت و در سطح بین‌المللی در استان فارس برگزار می‌شود و فرصتی ارزشمند برای معرفی ظرفیت‌های علمی، فرهنگی و تاریخی کشورمان به جامعه جهانی است و شاید بتوان گفت این همایش، پلی میان مباحث نظری و عملی در حوزه‌های موزه‌داری و باستان‌شناسی ایجاد کرد.
وی افزود: یکی از ویژگی‌های خاص این رویداد، حضور مجموعه‌داران خصوصی بود که در کنفرانس‌های مشابه پیشین کمتر به روایت آن‌ها توجه شده بود. حضور و مشارکت مجموعه‌دارهای خصوصی بهصورت پویا در این رویداد علمی و برگزاری کارگاه‌های تخصصی آموزشی (مانند کارگاه مرمت کاغذ) توسط متخصصان صاحب تجربه در موزه‌ها، امکان تبادل تجربیات بین مجموعه‌های خصوصی و پژوهشگران را بیش‌از پیش فراهم کرد. علاوه‌براین، برگزاری کارگاه‌های تخصصی در زمینه‌هایی چون دیجیتالی‌سازی اشیاء موزه‌ای به‌همت استادان و گروه آزمایشگاه تک‌لب دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز و معرفی فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در موزه‌ها از نقاط قوت و هم‌افزایی میان دانشگاه‌های همکار در برگزاری همایش به شمار می‌آید.
دبیرعلمی همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی به چالش‌های پیش روی این همایش نیز پرداخت و گفت: محدودیت‌های بودجه‌ای و برخی دغدغه‌های سیاسی بر حضور مهمانان خارجی و بین‌المللی در این مدت تأثیر گذاشت. با این‌حال، به لطف فضای مجازی و همراهی همکاران بین‌المللی که پیش‌از این سابقۀ کار پژوهشی مشترک با اساتید دانشگاه هنر شیراز را داشتند، توانستیم این مشکلات را به‌خوبی مدیریت کنیم.
دکتر دشتی‌زاده اظهارکرد: به نظر من دستاورد اصلی این کنفرانس فراهم‌آوردن بستری برای تبادل دانش و تجربیات بین پژوهشگران مختلف و بود. این کنفرانس امکان آشنایی و تعامل چهره‌های برجسته علمی با پژوهشگران جوان را فراهم آورد و به‌خوبی شاهد ارتقاء کیفیت مباحث بودیم. علاوه‌براین، آشنایی با گزارشات اخیر کاوش‌ها و مطالعات میدانی باستان‌شناسی در شیراز و دستاوردهای جدید همکاران دانشگاه هنر شیراز بسیار ارزشمند و بدیع بود. وی اعلام کرد: به دنبال گسترش همکاری‌های بین‌المللی و برگزاری دوره‌های مشابه در سال‌های آینده هستیم. در آینده قصد داریم تمرکز بیشتری روی پژوهش‌های مشترک ایران و عراق در زمینۀ میراث فرهنگی مشترک این دو کشور داشته باشیم. به‌علاوه، قصد داریم در همایش‌های آینده به موضوعات خاص و تخصصی‌تر، که تا به امروز کمتر به آن‌ها پرداخته شده، توجه کنیم.
گفتنی است، نخستین همایش بین‌المللی موزه و باستان‌شناسی که از هفتم اردیبهشت آغاز شد، با برگزاری چندنشست تخصصی و ارائه‌ی ۳۰ مقاله تا شامگاه ۹ اردیبهشت‌ماه ادامه یافت. در این همایش، پژوهشگرانی از کشور‌های آمریکا، روسیه، آلمان، چین، هلند و ایتالیا در ارتباط تصویری جدیدترین دستاوردهای علمی را به اشتراک گذاشتند و آخرین نتایج کاوش‌ها و مطالعات میدانی باستان‌شناسی در شیراز ارائه شد.
